1.-IZAKI BIZIDUNAK

                        

                       

                         

                 

                   1.- IZAKI BIZIDUNAK

  IZAKI BIZIDUNAK ETA IZAKI BIZIGABEAK

Izadian,naturan,izaki bizigabeak (airea,harriak...) eta izaki bizidunak    (pagoak eta tximeletak) bereizten ditugu.

Izaki bizidunak jaio,hazi eta ugaldu egiten dira.

 ANIMALIAK ETA LANDAREAK

 Animaliak eta landareak izaki bizidunak dira.

Animaliak elikagaiak jan behar izaten dituzte.

Landareek ez dute elikagairik hartzen:ura,airea,eguzki-argia  eta lurreko substantziak baino ez.

                                             NUTRIZIOA 

   1.-BIZI-FUNTZIOAK 

 Izaki-bizidunek hiru bizi-funtzioak betetzen dituzte, izaki-bizigabeek ez.

 Nutrizioa,harremana eta ugalketa dira bizi-funtzioak.

Izaki-biziduna

 

Izaki-bizigabea

  2.-NUTRIZIOA

Nutrizioarekin gorputzerako energia (jolasteko, ikasteko) eta materialak lortzen ditugu.

  Energia asko ematen duten elikagaiak jan behar dituzte kirolariek.

 3.-ANIMALIEN NUTRIZIOA

-Haragijaleak:haragia jaten dutenean...tigrea,arranoa,izurdea...       -Belarjaleak:landareak jaten dituztenak...zebra,zaldia,ardia...           -Orojaleak:animaliak eta landareak jaten dituzte:hartza,basurdea                                          

Panda hartza belarjalea da

 Jirafa baita ere belarjalea da.

 Otsoak haragijaleak dira.

 Lehoiek haragia jaten dute.

Txerriek eta hartzek danetarik jaten dute.

 4.-LANDAREEN NUTRIZIOA

 Landareek beren elikagaiak sortzen dituzte eta,horretarako,               ura,gatz mineralak,karbono dioxidoa eta eguzki-argia erabiltzen             dituzte.

 -Ura:lurretik hartzen dute sustraien bidez.

-Gatz mineralak:sustraien bidez lurreko sustantziak harten  dituzte.              

-Karbono dioxidoa:hostoen bidez airetik hartzen duten gasa da.             

-Eguzki-argia:klorofilari esker erabiltzen dute,hostoetan duten subtantzia berde bati esker.

 Landareek oxigenoa sortzen dute

HARREMANA

1.-HARREMAN-FUNTZIOA:

Kanpotik informazioa jasotzea eta komeni den moduan jokatzea da.

2.-HARREMANA ANIMALIENGAN:

Zentzumen-organoen,nerbio-sistemaren(garuna) eta giharren bitartez egiten dute.

3.-HARREMANA LANDAREETAN:

Landareek eta animaliek ez dute modu berean egiten.

UGALKETA

1.-UGALKETA-FUNTZIOA:

Ugalketari esker,izaki bizidunek beren antzeko ondorengoak dituzte.

2.-ANIMALIEN UGALKETA:

Animaliek sexu bidezko ugalketa izaten dute:izan ere,sexu femeninoa eta sexu maskulinoko animaliek esku hartzen dute.

3.-ANIMALIA OBIPAROAK:arrautzetatik jaiotzen direnak...intsektuak, hegaztiak, narrastiak, arrainak….

4.-ANIMALIA BIBIPAROAK:amaren gorputzaren barruan osatzen dira kumeak...ugaztunak bibiparoak dira...pertsonak,zaldiak, tigreak…

                              Gu ez ginen arrautzetik jaio.

                              Gu amaren sabeletik jaio ginen.

5.-LANDAREEN UGALKETA:

Landareek sexu bidezko ugalketa izaten dute,loreen bidez.

6.-UGALKETA ASEXUALA:

Zenbait animaliak eta landarek ugalketa asexuala dute...aldaxka bidez egiten dena(olibondoa,mahatsondoa,geranioa…).Bi zatitan erdibitzen direnak(itsas-izarra,zizarea…)